مردم حکومت چیان را به جان هم انداخته اند/ آرمین: آقای شیخ محمد یزدی شما متهم هستی

محسن آرمین طی انتشار نامه ای زیر، خظاب به یزدی نوشته: جناب آقای یزدی تمام ابهامی که در این انتخابات راجع به شورای نگهبان مطرح است به خاطر اعضایی مانند شماست که طرفدار و مبلغ سرسخت احمدی نژاد بوده اند. شما در واقع یک طرف دعوا هستید، شهادت شما چه ارزشی دارد؟ از چه زمانی درقضای اسلامی متهم این حق را پیدا کرده که به جای شاهد بنشیند و به نفع خود شهادت بدهد. تمام سخن معترضان همین است که در شورای نگهبان نقش قاضی و متهم و شاهد یکی شده است.

متن نامه محسن رامین عینا برای آگاهی خوانندگان سایت منتشر می شود.

بسم الله الرحمن الرحیم

جناب آقای شیخ محمد یزدی مصاحبه شما علیه اظهارات آیت الله هاشمی رفسنجانی در نماز جمعه گذشته تهران در رسانه ها بازتاب گسترده ای داشت. نفس این که فقیهی با فقیه دیگر در باره مسائل سیاسی و اجتماعی و فقهی و کلامی اختلاف نظر داشته باشد و این اختلاف به داوری خرد جمعی در عرصه عمومی گذاشته شود بسیار مبارک و مغتنم است. شما با انتقاد و حمله علنی در سطح رسانه ها علیه آقای هاشمی رفسنجانی آگاهانه یا ناآگاهانه پذیرفته اید که خرد جمعی صلاحیت داوری و تشخیص در این امور را دارد وگرنه بعید می دانم انگیزه شما به عنوان یک فقیه از طرح این مطالب یک حرکت سیاسی و تبلیغاتی محض باشد. در واقع شما خواسته اید به افکار عمومی ثابت کنید که سخنان آقای هاشمی مبنای دینی و فقهی استواری ندارد. معنای این سخن آن است که به افکار عمومی احترام می گذارید و مردم را دارای صلاحیت در فهم و تشخیص این امور دانسته اید و معتقد نیستید غیر روحانیون عوام هستند و قدرت تشخیص ندارند. این البته جای بسیار خوشحالی دارد. لازمه چنین رویکردی آن است که حق اظهار نظر را برای جامعه به رسمیت می شناسید. اکنون بنده می خواهم از این حق استفاده کرده در باره اظهارات شما نکاتی را معروض بدارم. اعتراف می کنم در باره ضرورت نوشتن این نقد یا پاسخ یا هرچه که اسمش بگذارید خیلی فکر کردم نهایتاً به این نتیجه رسیدم که اگر فایده این نوشته تنها آن باشد که به درک بهتر شما از سطح انتظارات و توقعات جامعه از یک فقیه و عالم دینی بینجامد و در نتیجه شما و دوستانتان را به این صرافت بیندازد تا در اظهارات آینده دقت و احتیاط بیشتری بفرمایند، در ارتقاء سطح طرح مباحث فکری و دینی سهم ناچیزی هم نصیب این حقیر شده است.

1- از همان آغاز سخن، در باره اظهارات آقای هاشمی راجع به مبنای مشروعیت در حکومت اسلامی فرموده اید: «می خواهم بگویم حتماً ایشان اشتباه کرده و اشتباه می کند. به آنچه مورد اتفاق فقهای اسلامی و شیعه ی اثنی عشری است توجه نشده است. و آن مسئله حق حاکمیت در نظام جمهوری اسلامی ایران است که ناشی از مردم و خداوند متعال است... مشروعیت حاکمیت در اسلام از طرف خداوند است و مقبولیت حاکمیت با همراهی مردم است»

فرض بر این است که حضرتعالی سخنان آقای هاشمی را مطابق شرع و دین ندیده و شرعاً احساس مسئولیت کرده اید به ایشان پاسخ بدهید. اما ظاهراً این احساس مسئولیت موجب نشده است که سنجیده و دقیق سخن بگویید. ظاهراً عبارت «حق حاکمیت در نظام جمهوری اسلامی ایران ناشی از مردم و خداوند متعال است» را باید حمل بر اشتباه خبر نگار در انعکاس نظر شما کرد، زیرا سایر اظهارات حضرتعالی در همین مصاحبه ثابت می کند حضرتعالی مشروعیت نظام اسلامی را تنها از ناحیه آسمان می دانید و برای مردم حداکثر نقش مقبولیت قائل هستید. اما این برداشت همدلانه مشکل تناقضات و اشتباهات فاحش شما را در همین عبارت کوتاه حل نمی کند. فرموده اید فقهای اسلامی و شیعه اثنی عشری در باره حق حاکمیت در نظام جمهوری اسلامی ایران اتفاق نظر دارند.

اولاً در دنیای اسلام چند فقیه در باره حق حاکمیت در نظام جمهوری اسلامی اظهار نظر کرده اند که شما مدعی اتفاق نظر فقهای اسلامی و شیعی شده اید؟

ثانیاً اگر منظور شما ازنظام جمهوری اسلامی ایران، مطلق حکومت دینی است، با کدام دلیل و سند و مدرک مدعی هستید تمام فقهای اسلامی مبنای مشروعیت حکومت اسلامی را خداوند می دانند میان مقبولیت و مشروعیت تفکیک قائل شده اند؟ جناب آقای یزدی مگر می توان در مباحث علمی این گونه بی ضابطه و بی حساب و کتاب سخن گفت؟ حد اقل این است که فقهای اهل سنت در باره مشروعیت حکومت دینی نظریات مختلفی دارند که از تأیید و تصویب اهل حل و عقد تا بیعت و شوری تا نظریه تغلب را شامل می شود. حد اقل این که در اهل سنت به رغم اعتقاد به شورا و بیعت و تصمیم اهل حل و عقد و حکومت بالغلبه، دو شاخه کاملاً متمایز از هم وجود داشته است، در یک سو اشاعره بوده اند که انتخاب خلیفه را یک واجب شرعی می دانسته ند و در سویی دیگر معتزله بوده اند که به مقوله حکومت به عنوان یک ضرورت عقلی می نگریسته اند.

به فقهای شیعی نیز نسبتی خطا داده اید. در میان قدما اکثر فقهای شیعی اساساً به حکومت اسلامی در زمان غیبت و یا به عبارت بهتر به حکومت غیر معصوم معتقد نبوده اند تا نوبت به بحث از توافق یا عدم توافق ایشان در باره مبنای مشروعیت حکومت اسلامی در زمان غیبت برسد. در میان معاصران نیز فقیهانی نظیر مرحوم شیخ مهدی شمس الدین که قطعاً مراتب فقاهت و فضلشان کمتر از حضرتعالی نبوده است، با طرح نظریه «ولایة الأمه علی نفسها» مبنای مشروعیت حکومت اسلامی را رضایت و اراده امت مسلمان دانسته اند، عالمان بزرگ شیعی معاصر مانند شیخ انصاری، آخوند خراسانی، آیت الله سید محسن حکیم، آیت الله سید احمد خوانساری، و آیت الله سید ابوالقاسم خویی اساساً در امر حکومت به نیابت فقیهان از معصوم و در نتیجه ارتباط بند مشروعیت به آسمان معتقد نبوده اند. در ایران امروز ما فقیهان نامداری مانند آیت الله منتظری میان مشروعیت و مقبولیت قائل به تفکیک نیستند. در مورد امام خمینی نیز بسیاری با استناد به آخرین نظر ایشان در این باب در پاسخ به نامه مرحوم آقای مشکینی مبنی بر این که «هر فقیهی را که خبرگان و نمایندگان ملت او را تعیین کند قهراً ولای فقیه است» معتقدند امام خمینی رضایت مردم را دخیل در مشروعیت می دانسته است.

به عنوان یک نمونه دیگر و در عین حال بسیار روشن در این زمینه شما را به نظر مرحوم علامه طباطبایی در تفسیر شریف المیزان ارجاع می دهم. ایشان به صراحت می فرمایند:

«و لكن على أي حال أمر الحكومة الإسلامية بعد النبي ص و بعد غيبة الإمام كما في زماننا الحاضر إلى المسلمين من غير إشكال، و الذي يمكن أن يستفاد من الكتاب في ذلك أن عليهم تعيين الحاكم في المجتمع على سيرة رسول الله ص و هي سنة الإمامة دون الملوكية و الإمبراطورية و السير فيهم بحفاظة الأحكام من غير تغيير،

و التولي بالشور في غير الأحكام من حوادث الوقت و المحل كما تقدم و الدليل على ذلك كله جميع ما تقدم من الآيات في ولاية النبي ص مضافة إلى قوله تعالى: لَقَدْ كانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ: «الأحزاب: 21».(الميزان في تفسير القرآن، ج4، ص:124- 125)

(... اما به هر حال امر حکومت اسلامی بعد از پیغمبر(ص) و بعد از غیبت امام همچون دوران کنونی ما بدون هیچ گونه شبه و اشکالی به مسلمانان واگذار شده است. آن چه که می توان دراین زمینه از کتاب خدا فهمید این است که بر مسلمانان واجب است که د رجامعه خود حاکمی را بر سیرت رسول خدا یعنی سنت امامت و نه پادشاهی و امپرطوری تعیین کنند تا در میان ایشان احکام الهی را بدون تغییر اجرا کند و در غیر احکام نظیر حوادث و مسائل زمانی و نکانی همچنان که گفتیم بر اساس شورا عمل کند . دلیل بر همه این موارد علاوه بر آیات مربوط به ولایت پیغمبر(ص) این فرموده خداوند متعال است که می فرماید: «در رسول خداوند برای شما الگو و اسوه ای نیکوو است»)

اجازه بدهید در باره نظر علامه در باره ولایت فقیه در همین آدرس فوق سخنی نگوییم، زیرا نظر مرحوم علامه بی پایگی ادعای شما را مبنی بر «اتفاق فقهای اسلامی و شیعی» بیش از پیش روشن خواهد ساخت. چنان که ملاحظه می فرمایید علامه مانند هر فقیه مسلمان معتقد به حکومت دینی، به التزام چنین حکومتی به اجرای احکام دینی باور دارد، اما مبنای مشروعیت حاکمان را در زمان غیبت آسمان نمی داند و به نصب حاکم دینی از سوی خداوند و کشف آن از سوی فقیهان معتقد نیست.( در این باره در همین نوشتار بیشتر سخن خواهیم گفت)

حال آقای یزدی با توجه به آراء فوق، ممکن است بفرمایید ادعای اجماع حضرتعالی مستند به کدام سند است؟ و چگونه این چنین قاطعانه صحت مدعای خود و خطای سخن آقای هاشمی رفسنجانی را که مراتب فهم و بصیرت دینی شان از شما بیشتر است «مسلم» می دانید؟

2- شما در نقد مفصل خود به سخنان آقای هاشمی رفسنجانی، برای اثبات الهی بودن مبنای مشروعیت حکومت دینی تنها در دو جا به قرآن و سیره معصوم استناد فرموده اید که متأسفانه در هر دو مورد استناد حضرتعالی فاقد دقت اندیشی های عالمانه است و از حد عباراتی خطابی فراتر نمی روند و در واقع مصادره به مطلوب هستند.

بنده قصد آن را ندارم که دامنه بحث مبنای مشروعیت حکومت اسلامی را تا حکومت معصوم تعمیم دهم. زیرا حداقل این که مسئله مبتلا به ما امروز مشروعیت حکومت غیر معصوم است. اما چون شما چنین تعمیمی را داده اید، در باره استناد شما به آیات قرآن و سیره نبوی نکاتی را عرض می کنم:

فرموده اید: «به حکم آیات شریفه معین از جمله هشت آیه قرآن که از کلمه اطیعو الله و اطیعوا الرسول نام برده شده است تماماً مؤید این مطلب است که برای پیغمبر اکرم (ص) در کنار وظایف پیامبری کارهای نظارتی و کارهایی که توسط حاکم جامعه انجام می شود در نظر گرفته شده بود»

در پاسخ به این سخن می توان گفت:

اولاً استناد شما به آیات مذکور که پذیرای تفاسیر مختلفی هستند از حد یک استشهاد به قرآن فراتر نمی رود و شما استدلالی در اثبات مدعای خود مطرح نفرموده اید.

ثانیاً بسیاری از مفسران حکم «اطیعوا الرسول» را ناظر به اطاعت از رسول در هدایت های وحی می دانند،

ثالثا حتی اگر استدلال شما را به آیات مذکور در آسمانی بودن مبنای مشروعیت حکومت معصوم، استدلالی تمام بدانیم، مدعای شما اعم از نتیجه منطقی چنین استدلالی است. نتیجه استدلال شما به اصطلاح منطقی باید اخس از مقدمات باشد. به دیگر سخن نمی توان از مقدمات مؤید مبنای مشروعیت آسمانی حکومت معصوم، مشروعیت آسمانی حکومت غیر معصوم را نتیجه گرفت. بنابراین اگر تمام بودن استدلال شما به آیات مذکور را بپذیریم حداکثر مانند علامه طباطبایی می توانیم در این زمینه به تفصیل قائل شده و مشروعیت آسمانی را مخصوص حکومت معصوم دانسته و در حکومت غیر معصوم به مبنای مشروعیت مردمی معتقد شویم.

حضرتعالی مصادره اموال در جنگ ها (که ظاهراً منظورتان انفال و غنایم جنگی است)و خراب کردن مسجد منافقین از سوی پیغمبر را به عنوان دلیلی بر مبنای مشروعیت آسمانی حکومت دینی دانسته اید. این استدلال به لحاظ منطقی وضعیتی اسفناک تر از استدلال پیشین دارد، زیرا اگر مشکل منطقی استدلال پیشین، اعم بودن نتیجه از مقدمات بود، مشکل این استدلال بی ربط بودن نتیجه از مقدمات استدلال است. خوب است می فرمودید چگونه از فرامین حکومتی پیغمبر اکرم(ص) که در هر حکومتی نظیر آن ها مشاهده می شود، آسمانی بودن مشروعیت حکومت آن حضرت را نتیجه گرفته اید؟ به نظر شما گرفتن غنیمت جنگی یا تخریب کانون جاسوسی و ستون پنجم دشمن بر مشروعیت الهی یک حکومت دلالت دارد؟

دراستنادی دیگر به سیره معصوم فرموده اید:«شک نداریم علی (ع) خلیفه پیغمبر بوداما زمانی که پیغمبر رحلت نمودند مردم با ایشان همراهی نکردند، آیا این مسئله به این معنا بود که حضرت علی(ع) خلیفه نبود؟ این گونه نیست، حضرت علی کنار نرفتند و در حد توان حتی مردم را ارشاد و راهنمایی کردند؛ یعنی امیرالمؤمنین در 25 سال خلیفه مسلمین بودند ... مشروعیت داشتند اما مقبولیت نبود بعد از مرگ عثمان می بینیم که مردم همراهی کردند و علی (ع) خلیفه شد.»

خواننده با مطالعه همین چند جمله با تناقضی آشکار مواجه می شود و بالاخره نمی فهمد مقصود شما چیست. آیاحضرت علی بعد از عثمان و با اقبال مردم خلیفه شدند یا قبل از آن خلیفه بودند؟ شما برای اثبات سخن خود حتی مسلمات تاریخی را نادیده می گیرید. حضرت علی(ع) برخلاف نظر شما به رغم ذی حق دانستن خویش درخلافت، عمر و ابو بکر را خلیفه مسلمین می دانسته و به آنان مشورت می داده اند. (تاريخالطبري/ ترجمه، 5 : 1930؛ تاريخابنخلدون ،2: 556 ؛ الكامل، 3 : 8 ؛ المنتظم،4 : 267) این تناقض گویی های عجیب ناشی از آن است که شما میان امامت و خلافت خلط فرموده اید. خلافت مقامی سیاسی است که حضرت علی بعد از عثمان و در پی رجوع و اصرار مردم پذیرفتند اما مقام امامت به عقیده ما شیعیان مقامی آسمانی است و از ناحیه خداوند برای آن حضرت ثابت است. اما صرفنظر از این مسائل بدیهی که از دید حضرتعالی مغفول مانده است ارشاد و راهنمایی مردم از سوی حضرت علی چه ربطی به خلافت ایشان دارد؟ و چه ربطی به مبنای مشروعیت حکومت حضرت علی دارد؟ مگر فقط خلیفه می تواند ارشاد و راهنمایی کند که شما برای اثبات خلافت حضرت علی در دوران حیات ابو بکر و عمر به آن استناد می فرمایید؟

افاضه فرموده اید : «مسئله نصب الهی مطرح است و این که ولی فقیه در زمان غیبت ولی امر از جانب امام زمان است... فتوای بیشتر فقها این است که او باید اعلام حضور کند و مردم باید با او همراهی کنند.» این که تخفیف داده و اتفاق علمای اسلام و شیعه را به «اکثر فقهای شیعه» تقلیل داده اید جای تشکر دارد، اما این ادعا هم چنان که گفتیم صحیح نیست. سابقه این نظریه با تسامح و اغماض فراوان از مرحوم محقق کرکی یعنی حدود سه چهار قرن قبل فراتر نمی رود. جناب آقای یزدی خوب است بفرمایید اگر ولایت فقیه به عنوان حکومت ونه امور حسبیه نظیر رسیدگی به ایتام که دیگران در آن ذی حق نیستند، مقام انتخابی نیست تا با رأی مردم محقق شود و نصب از ناحیه معصوم است، ما و شما از کجا وبه چه طریقی می فهمیم فلان فقیه منصوب امام زمان است. طریق این کشف چگونه است؟ آیا صرفاً ادعای یک فقیه کفایت می کند؟ آیا از طریق فقیهان این نصب مکشوف می شود؟ اگر چنین است آیا ملاک تشخیص نصب، اجماع فقیهان در کشف است یا اکثریت فقها؟ اگر اجماع فقیهان حاکی از نصب مقام ولایت برای یک فقیه است، در صورتی که این اجماع حاصل نشد چه باید کرد؟ و اگر روزی این اجماع شکسته شد چه باید کرد/ آیا باید منتظر امام زمان بود تا خود ظهور فرمایند؟ و اگر ملاک تشخیص، رأی اکثریت فقیهان است، براساس کدام سند دینی نظر اکثریت فقیهان معتبر است؟ مگر نظر خدا را با رأی اکثریت و اقلیت می توان تغییر داد؟ و اگر مبنای اکثریت یک مبنای عقلی و پذیرش آن از باب پذیرش سیره عقلاست چرا این ملاک را از همان آغاز نمی پذیرید تا به چنین وضعیت تناقض آلودی دچار نشوید؟

فرموده اید: « هنوز شاه حکومت می کرد که امام به اتکای ولایت فقیه دستورات حکومتی صادر می کردند که عدم اجازه از شوهر و پدر در مورد به خیابان آمدن زنان و دختران یکی از این دستورات حکومتی بوده است» صرفنظر از این که بیرون آمدن زنان و دختران بدون اجازه شوهران و پدران یک حکم حکومتی است یا فتوایی از باب حکم ثانوی بوده و یا فتوایی از باب حکم اولی، چگونه شما از آن مشروعیت آسمانی حکومت امام را نتیجه گرفته اید؟ این استدلال شما چیزی جز مصادره به مطلوب نیست. این که امام در ایام انقلاب به استناد مشروعیت الهی و یا به استناد پیروی و رضایت ملت فرمان می دادند و سپس دولت منصوب شاه را غیر قانونی اعلام کردند خود موضوع بحث ماست.

جناب آقای یزدی بگذارید صریحتر صحبت کنیم. از شما می پرسم ثمره عملی انتخابی بودن ولی فقیه از سوی ملت و انتصابی بودن وی از سوی آسمان در کجاست؟ ما در این جا با دو مرجع روبرو هستیم. یکی اراده آسمان است یکی خواست زمینیان یعنی مردم. اگر نصب ولی وفقیه را از سوی آسمان بدانیم باید راهی برای پی بردن به اراده آسمان وجود داشته باشد. بی شک خداوند یا معصوم خود را بر ما مکشوف و ظاهر نمی کنند، بنابر این باید واسطه ای در کار باشد. اگر این واسطه مردم باشند یعنی اگر به مصداق یدالله مع الجماعه و دست خدا از آستین مردم بیرون می آید، اراده و انتخاب مردم را کاشف از اراده خدا بدانیم اختلافی وجود نخواهد داشت. شما که مرجع کاشف از اراده خدا را مردم نمی دانید، پس لابد به مرجع دیگری معتقدید. این مرجع یا باید زور و غلبه باشد که در این صورت حکومت دینی عین استبداد فردی است و یا باید فرد یا افراد خاصی باشند که در این صورت حکومت دینی عین الیگارشی و روحانی سالاری است. اگر چنین است شما باید بفرمایید این مرجع اعتبار و مشروعیت خود را از کدام دلیل شرعی و عقلی کسب کرده است.

واقعاً آیا این همه تقلا و تکاپو برای قطع کردن رشته حکومت از زمین و وصل کردن آن به آسمان برای آن نیست که برای خلق الله بیچاره رابطی با آسمان دست و پا شود تا نظر او نظر آسمان تلقی گردد و همه از او به نیت اطاعت از آسمان تبعیت کنند؟ آقای یزدی ازسید جمال اسد آبادی به این سو تا آخوندخراسانی و تا میرزای نائینی تا امام خمینی تمام بزرگان دینی ما تصریح کرده اند که اسلام واسطه ای میان خدا و مخلوق به رسمیت نمی شناسد و توحید هیچ نسبتی با استبداد ندارد و امروز شما تلاش می کنید در اسلام هم رابطه ای میان خدا خلق خدا بتراشید و هم ثابت کنید استبداد عین اسلام و سازگار با توحید است.

اکنون به همان نقطه ای رسیدیم که باید صریح سخن بگوییم. این که می فرمایید مردم در مشروعیت حکومت اسلامی هیچ نقشی ندارند وتنها اثر آن ها این است که با رضایت و خواست خود برای نظام دینی مقبولیت ایجاد می کنند و امکان اعمال ولایت را برای فقیه منصوب از طرف خدا فراهم می آورند، معنا و مفهوم روشن آن این است که مردم در حکومت اسلامی موضوعیت ندارند، بلکه طریقیت دارند. در نتیجه اگر ولی فقیه منصوب از سوی آسمان از طریق دیگری جز رضایت و مقبولیت مردم مثلاً زور و سرنیزه بسط ید و امکان اعمال ولایت یافت، حکومتش مشروع و اسلامی است. این جوهر و کنه نظر حضرتعالی است. و تمام ناراحتی شما از آقای هاشمی رفسنجانی این است که با نقل آن روایت کوشیدند ثابت کنند حتی معصوم بدون رضایت مردم نمی تواند و نباید حکومت کند اما شما می خواهید برای غیر معصوم بدون رضایت مردم اثبات حکومت کنید. و به دیکتاتوری لباس دین بپوشانید.

جناب آقای یزدی در این باب هنوز سخن بسیار است اما بیان آن را به پس از پاسخ شما به این نقد وامی گذارم. و در ادامه به بخش سیاسی اظهارات شما می پردازم.

در مصاحبه خود در چند مورد سئوال فرموده اید« چه کسی برای اولین بار این بذر (تفرقه و اختلاف ) را در جامعه گسترش داد» در اظهاری صریح تر فرموده اید: «چه کسی نامه نوشت و گفت «آتش فتنه را دور سازید» هنوز که انتخابات آزاد نشده بود. آیا این نامه بذر تردید نبود؟»باز فرموده اید: «چه کسی به مقام معظم رهبری نامه نوشت و در آن نامه اشاره کرده بود که در خیابان ها آتش فتنه برپا شد و چنین و چنان خواهد شد؟ آیا این بذر تردید نبود که در زمینه انتخابات افشانده شد؟ آیا خود هاشمی رفسنجانی بذر تردید را نیفشانده است؟»....

در واقع شما می خواهید بفرمایید انگار آقای هاشمی رفسنجانی با هشدارهایی که نسبت به ادامه رویه و روندهای جاری داد، خود بذر تردید و تفرقه پاشید. و یا کمی بدبینانه تر آن گونه که یالثارات و کیهان می گویند خود آقای هاشمی رفسنجانی در پس از فتنه ها حضور دارد. شواهد و قرائن در اظهارات شما نشان می دهد حضرتعالی نیز با این تحلیل همدلید آن جا که فرموده اید: «باید با آنهایی که بذر تردید را در جامعه افشانده وکسانی که این بذر را آبیاری کردند که این بذر سر از زمین در آورده و به خیابان ها ریخته و به جان و مال مردم تجاوز کرده و دو هفته امنیت کشور را زیر سئوال برده برخورد قانونی شود»

جناب آقای یزدی تاریخ بشری سراسر، صحنه ظهور پیامبران و اولیاء و مصلحانی است که جوامع خود را از فرجام راه نادرستی که در پیش گرفته اند، بیم و انذار داده اند. چرا فکر می کنید اگر کسی قدرت، چشم عقلش را کور نکرده و فرجام نامبارک روشی را که شما و همفکرانتان برای اداره جامعه در پیش گرفته اید به دیده بصیرت می بیند و انذار می دهد، باید توطئه گر باشد؟ این قضاوت شما البته شگرد دائمی روزنامه هایی نظیر کیهان است که دلسوزان فهیم و علاقمندان به این ملک و ملت را صرفاً به این دلیل که عاقبت رسم خودکامگی و لجاجت در برابر خواست ملت را پیش بینی می کنند، به عامل بیگانه و مأمور سرویس های جاسوسی می نامد.

جناب یزدی شما عالم دین هستید شایسته نیست شأن خود را در حد صاحبان این تحلیلهای بازاری تنزل دهید. حتماً به یاد دارید که امام خمینی از آغاز خواستار سرنگونی رژیم شاه نبود و در اوائل کار به شاه در باره آینده راه و رویکردی که در اداره کشور برگزیده است هشدار می داد. واکنش شاه را نیز حتماً به خاطر دارید که امام را به خاطر همین هشدارها و انذار ها ارتجاع سیاه و وابسته به بیگانه و انگلیسی می خواند. زمانی نیز اعمال و روش های شاه موجب تشدید نارضایتی ملت و فتنه و اغتشاش می شد، بلندگوهای رژیم شاه، آن را به عوامل بیگانه که از آن طرف مرز آمده اند نسبت می داد، تا آنجا که در اواخر کار نوکران خود را فرمان داد تا مقاله بنویسند و در ایرانی بودن نسب امام هم تردید کنند. این منطق البته مخصوص شاه نیست.

آقای یزدی شما در کسوت روحانیت عادت کرده اید دیگران را نصیحت کنید و به تعالیم الهی متذکر شوید. اجازه بدهید برای یکبارهم که شده این رابطه معکوس شود. و دیگران برای شما آیات قرآن بخوانند. اشکالی هم ندارد مگر پیغمبر بزرگوار ما به اصحابی مانند عبدالله بن مسعود و ابی بن کعب نمی فرمودند برایم قرآن بخوانید و وقتی آن ها قرآن قرائت می کردند پیغمبر منقلب می شد و اشک از چشمانش سرازیر می گشت. تاریخ مقدس در قرآن از جوامع و امت های گمراه تکذیب کننده منذران و مبشران حکایت ها دارد. چه بسیار منذران و مبشرانی که قوم خود را نصیحت کرده و آنان را از فرجام راه ضلالتی که در پیش گرفته بودند هشدار دادند و گفتند:«يا قَوْمِ ... أُبَلِّغُكُمْ رِسالاتِ رَبِّي وَ أَنْصَحُ لَكُمْ وَ أَعْلَمُ مِنَ اللَّهِ ما لا تَعْلَمُونَ»(اعراف: 61-62) و «... يا قَوْمِ لَقَدْ أَبْلَغْتُكُمْ رِسالَةَ رَبِّي وَ نَصَحْتُ لَكُمْ وَ لكِنْ لا تُحِبُّونَ النَّاصِحينَ(اعراف: 79) نصیحت آن پیامبران منذر و مبشر به قوم خود چیزی جز این نبود که نسبت به فرجام راهی که آنان در پیش گرفته بودند و از عذاب الهی و یا دنیوی که در انتظارشان بود بیم می دادند: «وَ إِلى مَدْيَنَ أَخاهُمْ شُعَيْباً قالَ يا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ ما لَكُمْ مِنْ إِلهٍ غَيْرُهُ وَ لا تَنْقُصُوا الْمِكْيالَ وَ الْميزانَ إِنِّي أَراكُمْ بِخَيْرٍ وَ إِنِّي أَخافُ عَلَيْكُمْ عَذابَ يَوْمٍ مُحيطٍ»(هود: 84)

واکنش آن اقوام به منذران و مبشران ناصح تنها انکار و تکذیب و اصرار بر مشی خود نبود، بلکه آنان را دروغ گو و گمراه و ساده اندیش، مجنون و ... می خواندند: «قالَ الْمَلَأُ الَّذينَ كَفَرُوا مِنْ قَوْمِهِ إِنَّا لَنَراكَ في سَفاهَةٍ وَ إِنَّا لَنَظُنُّكَ مِنَ الْكاذِبينَ»(اعراف: 66) و «قالَ الْمَلَأُ مِنْ قَوْمِهِ إِنَّا لَنَراكَ في ضَلالٍ مُبين»(اعراف: 60) اما این تمام ماجرا نبود. لجاجت آن اقوام به روایت قرآن در برابر مصلحان و ناصحان خود چنان بود که حتی اگر به چشم خود نشانه های عذاب را می دیدند نه تنها متنبه نمی شدند و توبه نمی کردند، بلکه بر گمراهی خود اصرار ورزیده و عذاب های هشدار دهنده الهی را به توطئه آن ناصحان و مصلحان نسبت می دادند و وجود آن ها را علت نکبت و شوم بختی خود تلقی می کردند: « قالُوا إِنَّا تَطَيَّرْنا بِكُمْ لَئِنْ لَمْ تَنْتَهُوا لَنَرْجُمَنَّكُمْ وَ لَيَمَسَّنَّكُمْ مِنَّا عَذابٌ أَليمٌ»(یس: 18) (گفتند: ما شما را به شگون بد گرفتيم، اگر باز نايستيد هر آينه سنگسارتان مىكنيم و بىگمان از ما شكنجهاى دردناك به شما خواهد رسيد.) و «قالُوا اطَّيَّرْنا بِكَ وَ بِمَنْ مَعَكَ»(نمل: 47)(گفتند: ما تو و آنها را كه با تواند به شگون بد گرفتهايم.)

قوم موسی نیز چنین بودند: «وَ إِنْ تُصِبْهُمْ سَيِّئَةٌ يَطَّيَّرُوا بِمُوسى وَ مَنْ مَعَهُ أَلا إِنَّما طائِرُهُمْ عِنْدَ اللَّهِ وَ لكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لا يَعْلَمُونَ»(اعراف: 131)( اگر بدى و گزندى به ايشان مىرسيد، به موسى و كسانى كه با او بودند شگون بد مىزدند آگاه باشيد كه همانا سرنوشت نيك و بدشان نزد خداست ولى بيشترشان نمىدانند) آن ها نمی خواستند بپذیرند آن فتنه ها و مصیبت هایی که به آن دچار شده اند حاصل کرده ها و روش ها و سیاست های خود ایشان است.

آقای یزدی آیا میان این آیات شریفه و جملاتی که در اعتراض به آقای هاشمی فرموده اید شباهتی مشاهده نمی کنید؟ جرم آقای هاشمی و امثال او مگر جز این است که همچون یک ناصح و دلسوز نظام به ادامه روشی که شما و همفکرانتان در حاکیمت نظام برگزیده اید هشدار داده و فتنه و آشوب را پیش بینی می کنند و شما به جای تنبه و تأمل در مشی خود ،درپاسخ به هشدار های ایشان و دلسوزان نظام آن ها را فاقد درک و بینش «إِنَّا لَنَراكَ في سَفاهَةٍ» و منحرف ا ز مسیر انقلاب «إِنَّا لَنَراكَ في ضَلالٍ مُبين»معرفی می کنید و وقتی آن پیش بینی ها به وقوع می پیوند به جای این که متنبه شوید و در روش خود تجدید نظر کنید به ایشان طیره می زنید و آن ها را عامل افشاندن«بذر تردید و تفرقه»و مسئول آن «فتنه» ها معرفی کرده و تهدید می فرمایید که بايد با آن ها برخورد شود. در برابر این موضع لجوجانه و متصلب، دلسوزان نظام چه راهی دارند جز این که بگویند: «طائِرُكُمْ مَعَكُمْ أَ إِنْ ذُكِّرْتُمْ بَلْ أَنْتُمْ قَوْمٌ مُسْرِفُونَ»(یس: 18-19)

(شگون بدتان با شماست. آيا اگر شما را پند دهند [به شگون بد مىگيريد]؟! بلكه شما مردمى گزافكاريد.) این ما نیستیم که مسئول این وقایع هستیم این بحران ها و تنشنجات حاصل مدیریت و رفتار شما ست(طائرکم معکم) یا به قول علامه طباطبایی د رتفسیر همین عبارت: این مصیبت ها نتیجه اعما ل خود شماست، آیا پاسخ آن نصایح مشفقانه و انذارهای دلسوزانه این است که ما را مسئول نتیجه اعمال خود معرفی کنید و تهدید به مجازات نمایید؟ و در برابر تهدیدهای شما چه راهی جز این دارند که بگویند: «يا قَوْمِ إِنْ كانَ كَبُرَ عَلَيْكُمْ مَقامي وَ تَذْكيري بِآياتِ اللَّهِ فَعَلَى اللَّهِ تَوَكَّلْتُ فَأَجْمِعُوا أَمْرَكُمْ ... ثُمَّ اقْضُوا إِلَيَّ وَ لا تُنْظِرُونِ»(يونس: 71) (ای قوم اگر جایگاه و تذکرهای من به آیات عذاب الهی برای شما سنگین و غیر قابل تحمل است، پس به خداوند توکل می کنم... شما نیز تهدیدتان را در باره من عملی کنید درنگ نکنید»

آقای یزدی اگر هرکسی که به اشتباه بودن راه و وجود چاه و پرتگاه های هولناک در مسیرهشدار داد و سقوط در آن ها را پیش بینی کرد مسئول سقوط شما شناخته شود، آیا راهی برای اصلاح باقی می ماند؟ راستی مگر دیکتاتورها جز این می کنند؟

از نظر شما مسئول تمام این فتنه ها و آشوب ها و افشاندن بذر تردیدها همان چند نفری هستند که پیش از انتخابات به نتایج عدم سلامت انتخابات و دروغ ها و تزویرها و بی عدالتی ها و بدعت های نامبارک در جریان انتخابات هشدار دادند.

بگذارید مسئله را یکبار از زاویه ای دیگر به اجمال مرور کنیم. از نظر شما چند نفری که تقریباً ازتمام امکانات رسانه ای و کانال های ارتباطی با مردم محرومند توانسته اند به رغم قطع اینترنت و سیستم پیامک و پارازیت روی شبکه های تلویزیونی بیگانه و اخراج خبرنگاران خارجی و سانسور عریان مطبوعات و دستگیری گسترده فعالان سیاسی منتقد که از فردای انتخابات و قبل از تشنجات خیابانی آغاز شد و ... مردم را چنان تحریک کنند که به خیابان ها بریزند و جان خود را به باددهند و کشور گرفتار آشوبی گسترده شود و متقابلاً هشت شبکه تلویزیونی و دهها کانال رادیویی و تمام منبرهای جمعه و جماعات که در انحصار کامل شما و دوستانتان است و بیست و چهار ساعته آزادترین و سالم ترین انتخابات دنیا را به مردم تلقین می کردند و می کنند و از آن ها می خواستند و می خواهند مشت توی دهن یاوه گویان بزنند و عوامل مزدور خارجی را تحویل بدهند، نهایتاً نتوانسته اند حریف آن چند نفر شده و جلو آشوب را بگیرند

جناب آقای یزدی با این تصویری که ترسیم فرموده اید از دو حال خارج نیست؛ یا ملت ایران را ساده لوح و احمق فرض کرده اید که به سرعت و با کمترین تحریکی فریب می خورند و یا آن ها را خائن و وابسته به بیگانه تصور فرموده اید که به رغم تبلیغات سهمگین و اظهارات منطقی حاکمیت همفکر شما در اثبات آزادترین انتخابات جهان! و افشای چهره بیگانگان و عوامل داخلی مزدور آنان، حاضر به پذیرش سخن شما نیستند و به مسیری می روند که بیگانه طراحی کرده است.

آقای یزدی در اظهارات خود خط تبلیغاتی رسانه های وابسته و متحد حاکمیت را دائماً تکرار کرده اید و خطاب به آقای هاشمی می گویید: «اگر شما طرفدار حفظ قانون هستید چرا می گویید این افراد را آزاد کنید... آنهایی که مشکل ندارند آزاد می شوند و کسانی که پول می گیرند و درمتن تخریب هستند مجازات می شوند.... اگر خیرخواه مردم و نظام هستید باید توجه کنید که در بررسی پرونده این افراد دقت بیشتری شود...»

البته این همه قانون گرایی و وسواس برای اجرای قانون و نگرانی از این که مبادا سرسوزنی از قانون تخطی شود واقعاً جای تقدیر دارد. اما جناب آقای یزدی ممکن است بفرمایید چرا دستگیری های گسترده خلاف قانون و بدون حکم قضایی صدها تن از فعالان سیاسی و یورش بدون مجوز به منزل آنها و تفتیش تمام زندگی آنها و نگهداری آن ها در محل ها و شرایط نامعلوم در حالی ابتدایی ترین مقررات آیین دادرسی در باره آن ها رعایت نمی شود و حتی از یک تماس ساده با وکیل خود محرومند، آری چرا این همه قانون شکنی وجدان قانون گرای شما را به درد نمی آورد و باعث نمی شود در برابر انبوه تیر و خمپاره ای که به سوی مخالفان شلیک می کنید، گلی نیز به نشانه اعتراض به سوی حاکمیت هم فکر خود پرتاب کنید؟ آقای یزدی چرا باشنیدن و مشاهده شواهد انکارناپذیر ضرب و شتم منجر به فوت دستگیرشدگان طبع قانون گرای شما به هیجان نمی آید؟ آقای یزدی چرا مشاهده صدها فیلم و تصویر هجوم مأموران به منازل مردم و تخریب اموال و منازل مردم شما را به صرافت نمی اندازد که از حاکمیت قانون دفاع کنید؟ آقای یزدی چرا در ماجراهایی مانند حمله به خوابگاه دانشجویان و افتادن با قمه و دشنه به جان فرزندان این ملت و شکستن و غارت و ... روح قانون گرای شما خاموش است؟ آقای یزدی کدامیک به اجرای قانون سزاوارترند؛ مردمان یا حاکمان؟ آیا قانون فقط برای این است که فرودستان و محکومان رعایت کنند و فرادستان و حاکمان از هفت دولت آزادند؟

شما در حالی از رعایت قانون دفاع می کنید که فراهم آورد هرگونه امکان قانونی برای این که منتقدان و معترضان بتوانند به مسالمت آمیز ترین نحو ممکن اعتراض خود را بیان کنند و نظر خود را بگوید، خیانت به کشور و نظام و اسلام تلقی کرده می فرمایید: «اینکه گفته می شود که فضا راآماده کنید تا هرکسی می تواند حرف بزند.... یعنی میر حسین موسوی بگوید انتخابات باید باطل شود... این حرف چه خاصیتی دارد»

جناب یزدی می بینید چه تصویری از آزادی و مردمسالاری دینی ترسیم می فرمایید؟ مخالفان نباید حق اعتراض مسالمت آمیز و حتی بیان نظر خود را داشته باشند و همفکران شما در توجیه هر اتهام و تهمت و فحش و ناسزایی علیه منتقدان در رسانه ها آزادند و حاکمیت هم در برخورد با معترضان با هر میزانی از خشوند دستش باید باز باشد. آقای یزدی به نظر شما این همه آزادی موجب جری شدن مردم نخواهد شد؟ و شما را که روزی قاضی القضات این کشور بودید نباید نام شما را به عنوان نماد رحمت و شفقت اسلامی به بندگان خدا و مدافع حقوق بندگان خدا درتاریخ ثبت کرد؟

اوج طرفداری شما از آزادی بیان را می توان از این اظهار نظر شما استنباط کرد که فرموده اید: «سکوت طولانی مدت آقای هاشمی یعنی چه ؟ آیا این سکوت نوعی حمایت و طرفداری و پشتیبانی از مخالفان و تأیید کردن اغتشاشات اخیر نیست؟»آقای یزدی به عنوان کسی که در تاریخ اندک مطالعه ای دارم و با قرآن نیز اندک آشنایی، عرض می کنم دیکتاتورها معمولاً از منتقدان خود خواسته اند از بیان انتقاد و طرح دیدگاه های خویش خود داری کنند. شما کمتر دیکتاتوری را می توانید پیدا کنید که از مخالفان خود خواسته باشد نه تنها از بیان انتقاد و رأی مخالف خودداری کنند بلکه باید در تأیید نظرات ایشان نیز سخن بگویند. صد رحمت به اقوام تکذیب کننده رسولان که تنها از ایشان می خواستند از اظهار نظر علیه خدایانشان دست بدارند و سکوت کنند.قریش این حد مروت داشت که به پیغمبر بگوید اگر متعرض عقاید ما نشوی ما نیز با تو کاری نخواهیم داشت. حتی حاضر بودند آن حضرت را به امیری و سروری برگزینند تنها به شرط این که متعرض عقاید ایشان نشود. البته قرآن در باره اقوامی نظیر قوم شعیب می فرماید که به چیزی کمتر از بازگشت شعیب به عقاید ایشان راضی نمی شدند و می گفتند:«... لَنُخْرِجَنَّكَ يا شُعَيْبُ وَ الَّذينَ آمَنُوا مَعَكَ مِنْ قَرْيَتِنا أَوْ لَتَعُودُنَّ في مِلَّتِنا قالَ أَ وَ لَوْ كُنَّا كارِهينَ»(اعراف: 88) (یا تو و پیروانت را از شهر خود تبعید می کنیم و یا این که باید به آیین ما بازگردید. شعیب پاسخ گفت حتی اگر ما از آیین شما بیزار باشید باز باید آن را بپذیریم؟)

اما اگر شعیب با آن ها از در سازش وارد می شد و به عدم تبلیغ و دعوت رضایت می داد احتمالاً آنان نیز اصراری نمی داشتند که شعیب به آیین ایشان در آید.

اما شما معتقدید حتی سکوت منتقدان در برابر رفتار و گفتار شما کافی نیست آنها موظفند شما را تأیید کنند و اگر چنین نکنند خائنان را تأیید کرده و از عوامل دشمن هستند.آقای یزدی آیا متوجه هستید به عنوان یک عالم دین با این اظهارات چه تصویر زشتی از اسلام ترسیم می کنید؟

در جایی دیگر از فرمایشاتتان فرموده اید: آیا این مصلحت کشور بود که عده ای جوانان فریب خورده به خیابان ها بریزند و سوت و کف بزنند و پارچه های سبز ببندند و بگویند که اسلام را می خواهند، مگر اکثریت مردم اسلام را نمی خواهند؟»

به راستی روشن نیست حضرتعالی از چه چیز ناراحت هستید از این که جوانان ما اسلام را می خواهند و از حاکمانشان رفتاری مبتنی بر موازین اسلامی انتظار دارند؟ یا از این ناراحت هستید که با فریاد اسلام خواهی جوانان این کشور، همفکران شما دیگر نتوانند متولی انحصاری اسلام باشند؟ یا نگران آن هستید که چرا مخالفان شما از موضع اسلام با شمامخالفت می کنند؟

آقای یزدی ممکن است سیاستمداران بی اعتقادی یافت شوند که به دلیل دینی بودن جامعه، مصلحت را در این بدانند که نقاب دین به چهره بزنند. این گونه سیاستمداران معمولاً از این که مخالفانشان هویت دینی داشته باشند یا در جامعه به دینداری شناخته شوند سخت نگران می شوند و با تمام توان می کوشند ثابت کنند منتقدانشان به دین اعتقادی ندارند. خاطرتان هست که شاه هم از همین حربه استفاده می کرد. او باوری به دین نداشت ولی خود را نظرکرده حضرت عباس و مخالفان خود را مارکسیست اسلامی معرفی می کرد. اما از یک عالم دینی بعید است از این که مخالفان فکری و سیاسی اش از موضع دین سخن بگویند و حرکت کنند، ناراحت و نگران باشد. شما که باید خوشحال باشید جوانان این کشور فریاد اعتراض برآورند که اسلام را می خواهند. چرا از این پدیده مبارک احساس ناراحتی می کنید؟ چرا فکر می کنید اگر جوانان به جای پرچم سبز، زیر پرچم سرخ با ستاره داس و چکش به اعتراض بر می خواستند بهتر بود؟ چرا جوانانی را که شعار یا حسین میرحسین سر می دهند و الله اکبر میگویند و به قول شما می گویند ما اسلام را می خواهیم وانتظار دارند بر عهد خود با ملت وفادار بمانید، به مردم دروغ نگویید، با ملت همچون پیامبر گرامی به رحم و شفقت رفتار کنید ، فریب خورده می خوانید؟ نکند شما نیز مانند آن سیاستمداران حرفه ای فکر می کنید هویت دینی و اسلامی مخالفان کار را سخت می کند و در جامعه باورمند و معتقد ایران به این سادگی نمی توان از شر آن ها راحت شد؟

جناب آقای یزدی شما از آقای هاشمی پرسیده اید: «شما چه کاره هستید که می گویید دستگیر شدگان انتخابات آزاد باید آزاد شوند...»

توجه دارید که ایشان هم رئیس مجمع تشخیص مصلحت هستند و هم رئیس مجلس خبرگان و هم امام جمعه تهران با این حال نگفتند که باید این زندانیان آزاد شوند بلکه چندین بار تأکید کردند آن چه می گویند نصیحتی خیر خواهانه و پیشنهادی شخصی است. اما شما در جایی دیگر فرموده اید: «روز پنجشنبه به همراه برخی دوستان ... به ایشان ... مطالبی را گفتیم و این مطلب را اشاره کردیم که نباید مسائل تحریک آمیز دوباره زنده شود... آقای هاشمی دیگر نباید حرف های غیر قانونی مطرح کند من از شخص آقای هاشمی می خواهم که به قانون جمهوری اسلام پایبندی داشته باشد...» آقای یزدی در باره حساسیت شما نسبت به حاکمیت و اجرای قانون قبلاٌ سخن گفتیم اما صرفنظر از این ممکن است این بار شما بفرمایید که چه کاره هستید که برای ایشان تعیین تکلیف می فرمایید و باید و نباید می کنید؟

فرموده اید: «اگر میرحسین موسوی در دوره بعدی انتخابات ریاست جمهوری شرکت کند من صلاحیت او را رد می کنم» باز ممکن است بفرمایید که شما چه کاره هستید که صلاحیت یک کاندیدا را رد کنید یا نکنید؟ مگر شما حداکثر یک عضو از دوازده عضو شورای نگهبان نیستید، و فقط یک رأی ندارید؟ چه کاره هستید که می توانید صلاحیت کسی را رد و یا تصویب کنید؟

د رباره عملکرد شورای نگهبان فرموده اید: «در پیشگاه خداوند شهادت می دهم که حتی یک جا طرفدار از جناحی صورت نگرفته و فقط بر اساس قانون و شرع اسلام عمل شده است»

جناب آقای یزدی تمام ابهامی که در این انتخابات راجع به شورای نگهبان مطرح است به خاطر اعضایی مانند شماست که طرفدار و مبلغ سرسخت احمدی نژادبوده اند. شما در واقع یک طرف دعوا هستید، شهادت شما چه ارزشی دارد؟ از چه زمانی درقضای اسلامی متهم این حق را پیدا کرده که به جای شاهد بنشیند و به نفع خود شهادت بدهد. تمام سخن معترضان همین است که در شورای نگهبان نقش قاضی و متهم و شاهد یکی شده است.

جناب آقای یزدی سخن به درازا کشید اجازه بدهید آخرین بخش این نقد نسبتاً طولانی را به آخرین بخش از سخن حضرتعالی و به نکته ای اختصاص دهم که به نظر من علت العلل تمام اظهارات ناصواب و تناقض آلود شما در این مصاحبه است.

در باره تظاهرات سرخود عده ای از طلاب حوزه علمیه علیه آقای هاشمی و سخنان مشاور رئيس جمهور در امور روحانيت در حمایت از این راهپیمایی فرموده اید: «مشاور رئيس جمهور نبايد در مورد حوزه صحبت کند. حوزه حساب جدایی دارد، ریاست عالیه حوزه با مراجع و بعد از آن ها با شورای عالی حوزه است حرکات حوزه بايد با موافقت مراجع باشد»

و در عین حال در باره اعتراض مراجع و عالمان دین به انتصاب اسفندیار رحیم مشاعی توسط رئیس جمهور فرموده اید: «در مورد کسانی که شخص رئیس جمهوری برای تصدی سمتی انتخاب می کند ممکن است دلسوزان نظام نظر مساعدی نداشته باشند از این رو باید به رئیس جمهوری تذکر دهند...رئیس جمهور امر و نهی را فقط از جانب مقام معظم رهبری می پذیرد و نصیحت بزرگان و دلسوزان نظام را قبول می کنند و ممکن است بنا به دلایلی قبول هم نکنند... شخص ایشان می داند که چطور عمل کند... مراجع عظام شخصیت های وارسته ای هستند ... اما مسائلی وجود دارد که ممکن است برای آن ها روشن نباشد ...»

ملاحظه می فرمایید حوزه حساب جدایی دارد و حرکت های سیاسی در حوزه باید با موافقت مراجع و بعد شورای عالی حوزه که حضرتعالی عضو آن هستید باشد. در این جا البته مراجع آگاهی سیاسی دارند اما وقتی بحث انتصاب آقای اسفندیار رحیم مشاعی پیش می آید مراجع عظام نه تنها آکاهی سیاسی و اشراف لازم را ندارند بلکه حتی قادر نیستند تشخیص دهند عملکرد وی وهن اسلام بوده است یا خیر و در انتصاب او مصالحی هست که مراجع توان تشخیص آن را ندارند.

این هر دو موضع حضرتعالی که مصداق بارز یک بام دوهواست، به رغم تناقض ظاهری به گمان من کاملاً منسجم و هماهنگ اند. د رهر دو مورد نظر شما به نفع و در طرفی است که قدرت در آن طرف قرار دارد. در تظاهرات و راهپیمایی چون خود حضرتعالی در شورای مدیریت حوزه صاحب نفوذ هستید، حساب حوزه فرق می کند و هر حرکت سیاسی باید با موافقت شورا انجام شود و از باب نذر کردن روغن ریخته بد نیست نامی هم از مراجع محترم برده شود، اما در بحث انتصاب آقای مشاعی چون قدرت در طرف دیگر قرار دارد نظر حضرتعالی به کفه دیگر منتقل می شود و مراجع فاقد اطلاع و درک مصالح و حتی ناتوان از تشخیص اسلامی و غیر اسلامی بودن رفتار وی می شوند. راستی آقای یزدی چرا شما در هر زمینه و موضوعی در همان طرفی حضور دارید که قدرت حضور دارد؟

به گمان من جوهر و ماهیت اندیشه سیاسی و دینی شما را همین یک اصل تشکیل می دهد. این ویژگی در تمام مواضع و اظهارت سیاسی شما قابل لمس است. اگر در این امر تردید دارید یکبار دیگر نقد خود علیه آقای هاشمی را از این منظر مطالعه فرمایید تا صحت استنباط بنده بر شما اشکار شود.

جناب آقای یزدی دین قابل تحویل به قدرت نیست. قدرت اکسیری است که با هر چه آمیخته شود حتی با دین آن را استحاله و مقهور خود می کند. مشفقانه و ناصحانه عرض می کنم مروری در اندیشه و اظهارات خود بکنید و در پی پاسخ این سئوال بگردید که چرا در افکار و اظهارت شما قدرت و خشونت و عصبانیت و رویکردهای سخت گیرانه عرصه را بر مدارا و نرمش و رحم و شفقت چنان تنگ کرده که در آن اثری از این امور نمی توان یافت.

إِنْ أُريدُ إِلاَّ الْإِصْلاحَ مَا اسْتَطَعْتُ وَ ما تَوْفيقي إِلاَّ بِاللَّهِ عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ وَ إِلَيْهِ أُنيبُ
محسن آرمین